15 september 2023 Den Haag – Geschreven door: Anne Rijper
Uitgesproken door de minister-president van Nederland:
Vanaf komende week maandag verdwijn ik een tijdje uit het zicht. Omdat ik heb besloten onder te duiken. Niet vanwege mijn eigen veiligheid, maar om ons land weer leefbaar te maken. Voor u, voor jou, voor iedere inwoner van Nederland. Dat doe ik niet alleen, maar met enkele coalitieleden. Ik begrijp dat dat gek klinkt uit de mond van een minister-president. Daarom leg ik jullie nu haarfijn uit waarom ik dit besluit nam.
De coalitiepartijen staan lijnrecht tegenover elkaar, waardoor we niet meer in staat zijn om onze taak uit te voeren. Als coalitie moeten we namelijk ons mooie land besturen in het belang van jullie allemaal. Dat doen we nu niet. En als we nu niet ingrijpen, dan voorzie ik een sombere toekomst.
Toen het vorige kabinet viel, stemden er ongelooflijk veel Nederlanders op mij. Ik was toen directeur van het grootste bouwbedrijf van Nederland en had geen enkele ervaring met de politiek. Een enorme eer, waardoor ik iedere dag met een trots gevoel opsta. Energieker dan ooit.
Maar, zoals jullie hebben kunnen merken, verliep het vormen van een kabinet niet op rolletjes. Sterker nog, ik kan jullie eerlijk zeggen dat het ons allen niet is gelukt. De wensen, meningen en idealen van de coalitiepartijen lagen – zoals water en vuur – ver uit elkaar. Te ver, waardoor het niet lukte om een brug tussen ons te bouwen die stevig genoeg was om heel Nederland veilig op te laten staan. Of te bewegen. Laat staan af en toe uitbundig feest te laten vieren.
Het regeerakkoord dat we opstelden biedt geen echte oplossingen voor de dingen die jullie het belangrijkst vinden; jullie leefomstandigheden, jullie welvaart en de natuur. Erg teleurstellend. Ik zie ons akkoord daarom meer als een krakende houten hangbrug met flinke kieren en zo nu en dan een rottende plank. Dat verdient Nederland niet. Een dergelijke brug ondersteunt niet, maar stort in bij het kleinste zuchtje wind. En vormt dus een gevaar voor onze veiligheid.
De coalitie komt maar niet uit de volgende 4 vragen. Wat doen we met de opvang van vluchtelingen? Hoe ziet de toekomst van de landbouwsector eruit? Hoe gaan we nou echt van het gas af? En hoe krijgt iedereen een betaalbare woning? Over 10 jaar zie ik een land met nog meer tentenkampen zoals in Ter Apel. Maar dan niet alleen voor vluchtelingen; ook voor mensen die hier geboren zijn. Een land met krimpende natuurgebieden en nog meer inwoners die klappertandend de winter doorkomen, omdat ze van het gas af moeten maar geen warmtepompen kunnen bouwen. Een land met nog bozere en opstandigere boeren en lege schappen in de supermarkt. Maar vooral; een land waar ik niet erg graag meer wil wonen. En jullie denk ik ook niet.
Ik respecteer de idealen van de coalitiepartijen, maar geen van deze partijen heeft 100% van de stemmen gekregen. We moeten dus naar iedere stem van jullie luisteren en elkaar in het midden treffen.
Als minister-president zou ik nu mijn kop in het zand kunnen steken. Of om de brij heen dansen en jullie een zonovergoten verhaal over de toekomst van ons land op de mouw spelden. “Gaat u maar rustig slapen”. En hopen dat ik de volgende keer weer word herkozen. Maar dat past niet bij mij. Ik wil een oplossing door samen te werken.
Een populair middel van vorige kabinetten was om dan maar de stekker eruit te trekken. “Laat de burger maar weer naar de stemhokjes gaan.” Ik werk niet met stekkers; ik werk met cement.
En cement moet de tijd krijgen om uit te harden. Dat bereiken we niet met korte vergadersessies. Daarom wil ik een experiment uitvoeren dat ik heb afgekeken van het Amerikaans jurysysteem. Ik duik onder met een aantal vertegenwoordigers van alle coalitiepartijen om samen knopen door te hakken. Daarvoor heb ik een sober hostel gereserveerd. Met zeer eenvoudige maaltijden. Zonder luxe faciliteiten als sauna’s, golfbanen of zwembaden. Tussendoor hebben we geen contact met vrienden of familie. Net zoals in Amerika. Maar wel onbeperkt toegang tot belangrijke informatie. En we komen pas naar buiten als we het eens zijn.
In de tussentijd draag ik mijn dagelijkse taken netjes over aan mijn partijgenoten, zodat Nederland ook in mijn afwezigheid in goede handen is. Voor hoelang we er gaan zitten, vragen jullie je misschien af? Ik heb geen idee, maar net zolang totdat we een passend, stevig en duurzaam regeerakkoord hebben liggen, waar alle inwoners van Nederland de komende jaren op kunnen bouwen.
Zodat jullie daadwerkelijk rustiger kunnen slapen.